Önüm aýratynlyklary

Önüm maglumatlarynyň ýalňyşlygy barada hasabat beriň

Meňzeş gör

Resminamalar we metbugat

Daşky gurşaw we eksport klassifikasiýalary

integral zynjyr (IC), şeýle hem mikroelektron zynjyr, mikroçip ýa-da çip, gurnama diýilýärelektronkiçi göwrümli işjeň enjamlar (meselem,tranzistorlarwediodlar) we passiw enjamlar (meselem,kondensatorlarwerezistorlar) we olaryň özara baglanyşyklary inçejik substratda gurulýarýarymgeçirijimaterial (adatça)kremniý).Netijedezynjyrşeýlelik bilen kiçimonolitBirnäçe inedördül santimetr ýa-da diňe birnäçe inedördül millimetr ýaly kiçijik “çip”.Aýry-aýry zynjyr komponentleri ululykda mikroskopikdir.

 Toplumzynjyrlaryň gelip çykyşytranzistor1947-nji ýyla çenliWilliam B. Şokliwe onuň toparyAmerikan telefon we telegraf kompaniýasy Bell laboratoriýalary.Şokliniň topary (şol sandaJon BardeenweWalter H. Brattain) dogry şertlerde,elektronlarbelli bir ýerde päsgelçilik dörederdikristallaryakymyna gözegçilik etmegi öwrendilerelektriküsti bilenkristalbu päsgelçiligi dolandyrmak arkaly.Kristal arkaly elektron akymyna gözegçilik etmek topara öň vakuum turbalary tarapyndan edilen signal güýçlendirmek ýaly belli bir elektrik amallaryny ýerine ýetirip bilýän enjam döretmäge mümkinçilik berdi.Bu enjam, sözleriň utgaşmasyndan tranzistor diýip at berdilergeçirmekwerezistor.Gaty materiallardan peýdalanyp, elektron enjamlary döretmegiň usullaryny öwrenmek gaty berk ýagdaý hökmünde tanaldyelektronika.Gaty ýagdaý enjamlaryvakuum turbalaryndan has berk, işlemek aňsat, has ygtybarly, has kiçi we arzandygyny subut etdi.Inersenerler şol bir ýörelgeleri we materiallary ulanyp, tiz wagtdan rezistorlar we kondensatorlar ýaly beýleki elektrik komponentlerini döretmegi öwrendiler.Elektrik enjamlaryny şeýle kiçijik edip bolansoň, zynjyryň iň uly bölegi enjamlaryň arasyndaky oňaýsyz sim boldy.

Esasy IC görnüşleri

Analoggarşysanly zynjyrlar

Analog, ýa-da çyzykly, zynjyrlar adatça diňe birnäçe komponentleri ulanýarlar we şonuň üçin IC-leriň iň ýönekeý görnüşleridir.Adatça, analog zynjyrlar signallary ýygnaýan enjamlara birikdirilýärdaşky gurşawýa-da daşky gurşawa signal ibermek.Mysal üçin, amikrofonüýtgäp durýan ses seslerini dürli naprýa .eniýeniň elektrik signalyna öwürýär.Analog zynjyr soňra signaly güýçlendirmek ýa-da islenmeýän sesden süzmek ýaly käbir peýdaly usulda üýtgedýär.Şeýle signal soňra mikrofon tarapyndan alnan sesleri köpeldýän gatygepleýjä yzyna berlip bilner.Analog zynjyr üçin başga bir adaty ulanyş, daşky gurşawyň yzygiderli üýtgemegine jogap hökmünde käbir enjamlara gözegçilik etmekdir.Mysal üçin, temperatura datçigi a üýtgeýän signal iberýärtermostat, signal belli bir ýere ýetenden soň kondisioner, gyzdyryjy ýa-da peç açmak we öçürmek üçin programmirläp bolýarbahasy.

Beýleki tarapdan sanly zynjyr, diňe belli bir bahalaryň naprýa .eniýesini kabul etmek üçin döredildi.Diňe iki ýagdaýy ulanýan zynjyr ikilik zynjyry diýilýär.1 we 0-ny aňladýan “açyk” we “ýapyk” ikili mukdarda zynjyr dizaýny, logikany ulanýarBoolean algebra.(Arifmetika hem ýerine ýetirilýärikilik san ulgamyBoolean algebrany ulanmak.) Bu esasy elementler, islenýän funksiýalary ýerine ýetirmek üçin sanly kompýuterler we degişli enjamlar üçin IC-leriň dizaýnynda birleşdirilýär.

Mikroprosessorzynjyrlar

Mikroprosessorlariň çylşyrymly IC-lerdir.Olar milliardlarça adamdan ybarattranzistorlarmüňlerçe aýratyn sanly görnüşde düzülenzynjyrlar, bularyň hersi belli bir logiki funksiýany ýerine ýetirýär.Mikroprosessor, biri-birine sinhronlaşdyrylan bu logiki zynjyrlardan doly gurulýar.Mikroprosessorlar adatça öz içine alýarmerkezi gaýtadan işleýän bölümKompýuteriň (CPU).

Edil ýöriş topary ýaly, zynjyrlar logiki funksiýasyny diňe bandmasteriň ugry boýunça ýerine ýetirýärler.Mikroprosessordaky bandmaster, başgaça aýdylanda, sagat diýilýär.Sagat iki logiki ýagdaýyň arasynda çalt üýtgeýän signaldyr.Her gezek sagat ýagdaýy üýtgedende, her bir logikazynjyrmikroprosessorda bir zat edýär.Mikroprosessoryň tizligine (sagat ýygylygyna) baglylykda hasaplamalar gaty çalt amala aşyrylyp bilner.

Mikroprosessorlarda maglumatlary saklaýan registrler diýlip atlandyrylýan käbir zynjyrlar bar.Registrler öňünden kesgitlenen ýat ýerleri.Her prosessoryň köp dürli registrleri bar.Hemişelik registrler dürli amallar üçin (goşmak we köpeltmek ýaly) öňünden meýilleşdirilen görkezmeleri saklamak üçin ulanylýar.Wagtlaýyn registrler işlemeli sanlary we netijäni saklaýar.Registrleriň beýleki mysallaryna indiki görkezmäniň ýadynda salgyny öz içine alýan programma hasaplaýjysy (görkezme görkezijisi hem diýilýär) degişlidir;stack diýilýän ýadyň içine goýlan iň soňky görkezmäniň salgysyny öz içine alýan stak görkezijisi (stack registr hem diýilýär);we ýadyň salgysyny öz içine alýan ýadyň salgysy sanawymaglumatlaryüstünde işlenmeli ýa-da gaýtadan işlenen maglumatlar nirede saklanar.

Mikroprosessorlar maglumatlar boýunça sekuntda milliardlarça amallary ýerine ýetirip bilerler.Kompýuterlerden başga-da, mikroprosessorlar köp bolýarwideo oýun ulgamlary,telewizor,kameralar, weawtoulaglar.

Oryatzynjyrlar

Mikroprosessorlar, adatça, birnäçe registrde saklanylýandan has köp maglumat saklamaly bolýarlar.Bu goşmaça maglumat ýörite ýat zynjyrlaryna geçirilýär.Oryatmaglumatlary saklamak üçin naprýa .eniýe ýagdaýlaryny ulanýan paralel zynjyrlaryň dykyz massiwlerinden durýar.Oryat mikroprosessor üçin görkezmeleriň ýa-da programmanyň wagtlaýyn yzygiderliligini hem saklaýar.

Öndürijiler ýadyň zynjyrlarynyň göwrümini azaltmaga, giňişligi artdyrman mümkinçilikleri artdyrmaga çalyşýarlar.Mundan başga-da, kiçi komponentler adatça az güýji ulanýarlar, has netijeli işleýärler we öndürmek üçin az çykdajy edýärler.